အမေရိကန်နိိုင်ငံမကောဖ ံွံ့ဖဖိ ြိုးမရြိုးမအဂျင်စီဌောမနညွှန်ကကောြိုးမရြိုးေ ြိုး အလဲဂရပ်ဘ်စ်
မေန်ေောနိိုင်ငံ၏ အကျိ ြိုးအမေတ်ရရ ိပိိုင်ဆိိုင်ေှုဆိိုင်ရော အင်တောနက်စောေျက်န ော လွှင ်တင်မြင်ြိုးအြေ်ြိုးအနောြိုးတ င်မမပောကကောြိုးသည ်အေ ောစကောြိုး
နံနက် ၁၀ နောရီ၊ မအောက်တိိုဘော ၁၄ ရက်၊ ၂၀၂၀
မပင်ဆင်ထောြိုးသည ်အတိိုင်ြိုး
လ ေးစောေးအပ်ပါလ ော ဒုတိယဝန်က ေး ဥ ေးလ ောင်လ ောင်ဝင်ေး၊ ညွှန်က ောေးလ ေး ေးခ ျုပ် ဦေး န ်ဇင် ွင်၊ မ န် ောနိုင်ငံ EITI ည ိန ိင်ေးလ ေး ေး ဦေးလအေး ွင်၊ မ န် ောနိုင်ငံအစိုေး ိုယ်စောေး ှယ် ောေး၊ အ ပ်ဘ ် ူ အဖွ ွဲ့အစည်ေး ှ ိုယ်စောေး ှယ် ောေး၊ ပုဂ္ဂ ိ ဏ္ဍ ှ ိုယ်စောေး ှယ် ောေးန ဖိတ်က ောေးထောေးတ အထူေးဧည် ည်လတော် ောေးအောေး ံုေး ို မ န် ောနိုင်ငံ အ စ်အဆင ်မ င ်တင် ို ်တ အ ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင် ဆိုင် ော ဝ ်ဘ်ဆိုဒ်စော ်နှောအောေး ဒ လန ွှင ်တင်မခင်ေး အလ ေးပါ ို အ ိအ ှတ် မပျုခွင ် တ အတွ ် ဝ ်ေး ော ိပါတယ်။ မ န် ောနိုင်ငံ ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ် ုပ်ငန်ေး ှော ပွင ် င်ေးမ င် ော န တောဝန်ခံ တိုေးတ ်မ င ် ောေး ောလ ေးအတွ ် ိတ်လဆွတို စဥ်ဆ ် မပတ် အောေးလပေးက ိျုေးပ ်ေး န ိတ်ဖ ်ပူေးလပါင်ေး တို အတွ ်ပါ အထူေးလ ေးဇူေးတင်အပ်ပါတယ်။
ယခုလအောင်မ င် န ယလန ပွ မဖစ်လမ ော ် ောလအောင် လဆောင် ွ ်လပေးခ က တ လပါင်ေးစပ် အောေးထုတ် န ဦေးလဆောင်လပေး အတွ ် င်ေးနှ ေးမ ျုပ်နှံ နှင ် ု ပဏ ောေးညွှန်က ောေး ဦေးစ ေးဌောန၊ မ န် ောနိုင်ငံ ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ် ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော လဖော်လဆောင်လ ေးအဖွ ွဲ့၊ အ ိျုေးအမ တ် ရှိ ပိုင်ဆိုင် လဖော်လဆောင်လ ေး ုပ်ငန်ေးအဖွ ွဲ့တို ို မ န် ောနိုင်ငံဆိုင် ော အလ ိ န် ံရံုေးန အလ ိ န် နိုင်ငံတ ောဖွံွဲ့ဖဖိျုေးလ ေးလအဂ္ င်စ (USAID) တို ိုယ်စောေး ဂ္ုဏ်ယူဝ ်ေးလမ ော ်လက ောင်ေး လမပောက ောေး ိုပါတယ်။
မ န် ောနိုင်ငံဟော နိုင်ငံတ ော ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ် ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော လဖော်လဆောင်လ ေး ုပ်ငန်ေးစဥ် စံခ ိန်စံညွှန်ေး ောေးနှင ် ို ်ည ောလစဖို အတွ ် က ိျုေးပ ်ေးခ က တ မ န် ောနိုင်ငံအစိုေး ၊ အ ပ်ဘ ် ူ အဖွ ွဲ့အစည်ေးန ပုဂ္ဂ ိ ဏ္ဍလတွ က ေး ောေးတ လမခ ှ ်ေးလတွ ို အလ ိ န်မပည်လထောင်စုအလနန အ ိအ ှတ်မပျုပါတယ်။ ဒ လမခ ှ ်ေးလတွထ ှော ွန်ခ တ ဒ ဇင်ဘော ထုတ်မပန်ခ တ အ ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင် ဆိုင် ော မတအ ိန ်လက ော်မငောစော ၁၀၄/၂၀၁၉ ပါဝင်ဖပ ေးလတော ဝ ်ဘ်ဆိုဒ်စော ်နှောအ စ် ို ွှင ်တင်မခင်ေးဟော
စံခ ိန်စံညွှန်ေး ောေးန အမပည ်အဝ ို ်ည လစဖို အလ ေးက ေးတ ှတ်တိုင်လတွမဖစ်က ပါတယ်။ ယခု ို ူည ပံ ပိုေးလပေးလနတ နိုင်ငံတစ်ခုအလနန အလ ိ န်မပည်လထောင်စု အစိုေး လနဖပ ေး ဒ စံခ ိန်စံညွှန်ေးလတွဟော ပွင ် င်ေးမ င် ော မ င ်တ ် ောလ ေး၊ ယှဥ်ဖပိျုင် ောေးမပောေး ောလ ေးန အဂ္တိ ို ်စောေး တို ်ဖ ်နိုင်လ ေးတို အတွ ် အ ွန်အလ ေးက ေးတယ် ို ရ မ င်ပါတယ်။ ဒ လမခ ှ ်ေးလတွဟော ယံဇောတ တူေးလဖော်ထုတ် ုပ် ဆိုင် ော တန်ဖိုေး ွင်ေးဆ ်အတွ ် အ ိျုေးမပျု လတွလဆောင်ယူ ောလပေးလ ေးန င်ေးနှ ေးမ ျုပ်နှံ ို မ င ်တင်လ ေးတို အတွ ် အလထော ်အ ူ မဖစ်လစပါတယ်။ ထို မပင် ဒ အ ိျုေးအမ တ်လတွဟော မ န် ောနိုင်ငံတဝှ ်ေး မပည် ူလတွအောေး ံုေးအလပေါ် ယ်မပန် စွော ်လ ော ် လတွ ရှိလစ ှော မဖစ်ပါတယ်။
USAID Transparency and Inclusive Growth Activity စ ံ ိန်ေး ှတဆင ်၊ ိ ိတို ဟော မ န် ောနိုင်ငံ ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ် ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော လဖော်လဆောင်လ ေးအဖွ ွဲ့န အ ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင် လဖော်လဆောင်လ ေး ုပ်ငန်ေးအဖွ ွဲ့တို ို နည်ေးပညောအလထော ်အပံ ၊ နည်ေးပညော ဝန်လဆောင် ောေးန င်တန်ေး ောေး လပေးဖပ ေး ူည လပေးခ ပါတယ်။
အလ ိ န်အစိုေး ဟော မ န် ောနိုင်ငံတစ်ဝန်ေးအောေး ံုေးပါဝင်နိုင်တ စ ေးပွောေးလ ေးဖွံွဲ့ဖဖိျုေး ိုမ င ်တင်လ ေးအတွ ် ဏ္ဍ ောေးစွော ှော လဆောင် ွ ် ်ရှိဖပ ေး ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်လ ေး ဏ္ဍဟော မ န် ော စ ေးပွောေးလ ေးအတွ ် အလမခခံအ ဆံုေးမဖစ်ပါတယ်။ ပွင ် င်ေးမ င် ော ၊ တောဝန်ခံ ၊ လဘေး င်ေး ံုမခံျု န ဘောဝပတ်ဝန်ေး င် လ ရှည်တည်တံ လတွ ိုဆ ် ်လဖော်လဆောင်နိုင်လ ေး ဒ ုပ်ငန်ေး ဏ္ဍ ဆ ် ်လ ွွဲ့ ောေး နိုင်လစဖို အတွ ် မ န် ောနိုင်ငံဦေးလဆောင်တ ဒ အစ အစဥ် ို လထော ်ပံ နိုင်လအောင် ိတ်ဖ ်အဖွ ွဲ့အစည်ေးလတွန ဆ ် ်ပူေးလပါင်ေးလဆောင် ွ ် ွောေး ယ် ို ိ ိတို လ ော် င ် ်ရှိပါတယ်။ ဒ အ ောလတွအောေး ံုေးဟော မ န် ောမပည် ူမပည် ောေးလတွအတွ ် အ ိျုေးရှိလစ ှော မဖစ်ပါတယ်
ဒ ိုအလ ေးက ေးတ ုပ်ငန်ေးစဥ် ို အလထော ်အပံ လပေး ူအလနန ဒ လန ပွ တစ်စိတ်တစ်လဒ အမဖစ် ပါဝင်ခွင ် တ အတွ ် အလ ိ န်မပည်လထောင်စုအလနန ဂ္ုဏ်ယူ ိပါတယ်။ ိုဗစ်-၁၉ ်လ ော ် လတွ ို မ န် ောနိုင်ငံ င်ဆိုင်လဆောင် ွ ် ော ှော ိုအပ်တ ဆန်ေး စ်တ ထွင် တစ်ခုမဖစ်တ အမပင် ခုခ ိန် ှော ပိုဖပ ေး အလ ေးက ေး ောလနတ အ ်ထလ ောနစ်ဖိုင်စနစ်န အတူ ဒ ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်လ ေး ဏ္ဍအတွင်ေး ပုဂ္ဂ ိ န အ ောေးပိုင် ု ပဏ လတွ၊ အစိုေး ပိုင် ုပ်ငန်ေးလတွအလနန ယ် ယ်မပန ်မပန ်ပါဝင် ော ိ ် ယ် ို ိ ိတို တွ ်ဆထောေးပါတယ်။ အ ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင် ဆိုင် ော တင်ေးအခ ်အ ် ောေးမပျု ုပ် ဟော ိုအပ်ခ ် တစ်ခုမဖစ် ို၊ လ ောင်ေး ွန်တ လ ော်ပို ိတ်အုပ်ခ ျုပ် စနစ်န မ န် ောမပည် ူလတွအတွ ် ဒ ု ပဏ လတွထောေးက တ
တိ ဝတ် ောေး တစ်စိတ်တစ်ပိုင်ေး ည်ေး မဖစ်ပါတယ်။ ထို မပင် ဒ ဏ္ဍန ပတ် ်ဖပ ေး တင်ေးအခ ်အ ် ယူ ို ူလတွအတွ ် ည်ေး ဒ အခ ်အ ်လတွဟော ရှိနိုင် ှောမဖစ်ပါတယ်။ ဒါဟောဆို င် ည်ေး ယံဇောတ တူေးလဖော်ထုတ် ုပ် ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော လဖော်လဆောင်လ ေး ုပ်ငန်ေးစဥ် အဓိ ူဝါဒတစ်ခုမဖစ်ပါတယ်။ ဒ ိုအလ ေးပါတ ဝ ်ဘ်ဆို ် ှော အ ံုေးဝင်ဖပ ေး အ ွယ်တ ူ ရှိနိုင်တ အခ ်အ ်လတွရှိလနမခင်ေးလက ောင ် အစိုေး န ဒ ဏ္ဍ ှောပါဝင်လနတ စ ေးပွောေးလ ေး ုပ်ငန်ေးလတွအလပေါ် မပည် ူလတွ ယံုက ည် တိုေးမ င ်လစဖို ူည လပေးပါတယ်။ ဂ္ုဏ် ိ ခောရှိတ နိုင်ငံမခောေး င်ေးနှ ေးမ ျုပ်နှံ ူလတွအတွ ် တောဝန်ယူ ရှိတ စ ေးပွောေးလ ေး ို တည်လထောင် ုပ် ိုင်ဖို အတွ ် အမခောေးလ ော နော ည်လ ောင်ေး ရှိထောေးတ မပည်တွင်ေး ိတ်ဖ ် ုပ်ငန်ေးရှင်လတွ ို ရှောလဖွ ော ှော ဒ ဝ ်ဘ်ဆို ်ဟော တန်ဖိုေး မဖတ်နိုင်လအောင် အ ံုေးဝင် ော ှောပါ။
အလ ေးအက ေးဆံုေး လတော ဒ ဝ ်ဘ်ဆို ် ှတဆင ် ရှိနိုင်လတော ယ ် တင်ေးအခ ်အ ်လတွဟော ဒ စနစ်ထ ှော အ ွ ံုေးစောေး လတွ၊ အဂ္တိ ို ်စောေး ောဓ လတွ ို လဖော်ထုတ် ော ှော အလထော ်အ ူမဖစ် ောလစ ှော မဖစ်ပါတယ်။ အဂ္တိ ို ်စောေး လတွလက ောင် လဘေး င်ေး ံုမခံျုလ ေးခ ိျုေးလဖော ် လတွ ှတဆင ် ိ ောတ ပ ်စ ေးဆံုေးရ ံေး လတွ ို မဖစ်လပေါ်လစတ အခါ ို ဟုတ် နိုင်ငံ ပဋိပ ခမဖစ်ပွောေး ောလဒ လတွ ှော ဖငိ ်ေးခ ်ေးလ ေးမ င ်တင်ဖို ပါဝင်ပတ် ် ူ ောေး က ိျုေးပ ်ေး လတွ ို အောေးနည်ေးလစတ အခါလတွ ှော ဒ တင်ေးအခ ်အ ်လတွဟော အ ံုေးဝင် ော ှောမဖစ်ဖပ ေး မ န် ောမပည် ူမပည် ောေး ောေးအတွ ် အ ိျုေးမဖစ်ထွန်ေးလစ ှော မဖစ်ပါတယ်။
ဒ လန ဒ ှော အောေး ံုေး လပါင်ေးစပ် ုပ်လဆောင် လတွ ို ခ ေး ေးဂ္ုဏ်မပျု ိုပါတယ်။ အထူေး မဖင ် င်ေးနှ ေးမ ျုပ်နှံ န ု ပဏ ောေးညွှန်က ောေး ဦေးစ ေးဌောန၊ မ န် ောနိုင်ငံ ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ် ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော လဖော်လဆောင်လ ေး အဖွ ွဲ့ န အ ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင် လဖော်လဆောင်လ ေး ုပ်ငန်ေးအဖွ ွဲ့လတွအလနန မ န် ောမပည် ူလတွ အ ိျုေးအတွ ် ပွင ် င်ေးမ င် ော ၊ ယှဥ်ဖပိျုင်နိုင် န င်ေးနှ ေးမ ျုပ်နှံ လတွ တိုေး ောေး ောလအောင် အလ ေးက ေးတ လမခ ှ ်ေးလတွ ို ှ ်ေးနိုင်ခ က တ အတွ ် ခ ေး ေးဂ္ုဏ်မပျုပါတယ်။
