အမေရိကန်နိိုင်ငံမကောဖ ံွံ့ဖဖိ ြိုးမရြိုးမအဂျင်စီဌောမနညွှန်ကကောြိုးမရြိုးေ ြိုး အလဲဂရပ်ဘ်စ် မေန်ေောနိိုင်ငံ၏ အကျိ ြိုးအမေတ်ရရ ိပိိုင်ဆိိုင်ေှုဆိိုင်ရေ

အမေရိကန်နိိုင်ငံမကောဖ ံွံ့ဖဖိ ြိုးမရြိုးမအဂျင်စီဌောမနညွှန်ကကောြိုးမရြိုးေ ြိုး အလဲဂရပ်ဘ်စ်

မေန်ေောနိိုင်ငံ၏ အကျိ ြိုးအမေတ်ရရ ိပိိုင်ဆိိုင်ေှုဆိိုင်ရော အင်တောနက်စောေျက်န ော လွှင ်တင်မြင်ြိုးအြေ်ြိုးအနောြိုးတ င်မမပောကကောြိုးသည ်အေ ောစကောြိုး

နံနက် ၁၀ နောရီ၊ မအောက်တိိုဘော ၁၄ ရက်၊ ၂၀၂၀

မပင်ဆင်ထောြိုးသည ်အတိိုင်ြိုး

လ ေးစောေးအပ်ပါလ ော ဒုတိယဝန်က  ေး ဥ ေးလ ောင်လ ောင်ဝင်ေး၊ ညွှန်က ောေးလ ေး  ေးခ ျုပ် ဦေး န ်ဇင် ွင်၊ မ န် ောနိုင်ငံ EITI ည ိန ိင်ေးလ ေး  ေး ဦေးလအေး ွင်၊ မ န် ောနိုင်ငံအစိုေး  ိုယ်စောေး ှယ်  ောေး၊ အ ပ်ဘ ်  ူ  အဖွ ွဲ့အစည်ေး ှ  ိုယ်စောေး ှယ်  ောေး၊ ပုဂ္ဂ ိ  ဏ္ဍ ှ  ိုယ်စောေး ှယ်  ောေးန   ဖိတ်က ောေးထောေးတ   အထူေးဧည်  ည်လတော်  ောေးအောေး ံုေး ို မ န် ောနိုင်ငံ    အ စ်အဆင ်မ  င ်တင် ို ်တ   အ  ိျုေးအမ တ်  ရှိပိုင်ဆိုင်  ဆိုင် ော ဝ ်ဘ်ဆိုဒ်စော   ်နှောအောေး ဒ လန   ွှင ်တင်မခင်ေး    အလ ေးပါ   ို အ ိအ ှတ် မပျုခွင ် တ  အတွ ် ဝ ်ေး ော ိပါတယ်။ မ န် ောနိုင်ငံ     ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်    ုပ်ငန်ေး ှော ပွင ် င်ေးမ င် ော  န   တောဝန်ခံ  တိုေးတ ်မ င ် ောေး ောလ ေးအတွ ်  ိတ်လဆွတို     စဥ်ဆ ် မပတ် အောေးလပေးက ိျုေးပ ်ေး  န    ိတ်ဖ ်ပူေးလပါင်ေး  တို အတွ ်ပါ အထူေးလ  ေးဇူေးတင်အပ်ပါတယ်။

ယခုလအောင်မ င်  န   ယလန ပွ မဖစ်လမ ော ် ောလအောင် လဆောင် ွ ်လပေးခ  က တ   လပါင်ေးစပ် အောေးထုတ်  န   ဦေးလဆောင်လပေး  အတွ ်  င်ေးနှ ေးမ  ျုပ်နှံ  နှင ်  ု ပဏ   ောေးညွှန်က ောေး  ဦေးစ ေးဌောန၊ မ န် ောနိုင်ငံ  ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်    ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော  လဖော်လဆောင်လ ေးအဖွ ွဲ့၊ အ  ိျုေးအမ တ် ရှိ ပိုင်ဆိုင်  လဖော်လဆောင်လ ေး  ုပ်ငန်ေးအဖွ ွဲ့တို  ို မ န် ောနိုင်ငံဆိုင် ော အလ  ိ န် ံရံုေးန   အလ  ိ န် နိုင်ငံတ ောဖွံွဲ့ဖဖိျုေးလ ေးလအဂ္ င်စ  (USAID) တို   ိုယ်စောေး ဂ္ုဏ်ယူဝ ်ေးလမ ော ်လက ောင်ေး လမပောက ောေး ိုပါတယ်။

မ န် ောနိုင်ငံဟော နိုင်ငံတ ော ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်    ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော   လဖော်လဆောင်လ ေး  ုပ်ငန်ေးစဥ်    စံခ ိန်စံညွှန်ေး  ောေးနှင ်  ို ်ည  ောလစဖို အတွ ် က ိျုေးပ ်ေးခ  က တ   မ န် ောနိုင်ငံအစိုေး ၊ အ ပ်ဘ ် ူ  အဖွ ွဲ့အစည်ေးန   ပုဂ္ဂ ိ  ဏ္ဍလတွ    က  ေး ောေးတ  လမခ ှ ်ေးလတွ ို အလ  ိ န်မပည်လထောင်စုအလနန   အ ိအ ှတ်မပျုပါတယ်။ ဒ လမခ ှ ်ေးလတွထ  ှော  ွန်ခ  တ   ဒ ဇင်ဘော   ထုတ်မပန်ခ  တ   အ  ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင်  ဆိုင် ော   မတအ ိန ်လက ော်မငောစော ၁၀၄/၂၀၁၉ ပါဝင်ဖပ ေးလတော  ဝ ်ဘ်ဆိုဒ်စော   ်နှောအ စ် ို  ွှင ်တင်မခင်ေးဟော

စံခ ိန်စံညွှန်ေး  ောေးန   အမပည ်အဝ ို ်ည လစဖို  အလ ေးက  ေးတ    ှတ်တိုင်လတွမဖစ်က ပါတယ်။ ယခု ို ူည ပံ ပိုေးလပေးလနတ   နိုင်ငံတစ်ခုအလနန   အလ  ိ န်မပည်လထောင်စု အစိုေး  လနဖပ ေး ဒ စံခ ိန်စံညွှန်ေးလတွဟော ပွင ် င်ေးမ င် ော  မ င ်တ ် ောလ ေး၊ ယှဥ်ဖပိျုင်    ောေးမပောေး ောလ ေးန   အဂ္တိ ို ်စောေး  တို ်ဖ  ်နိုင်လ ေးတို အတွ ် အ ွန်အလ ေးက  ေးတယ် ို  ရ မ င်ပါတယ်။ ဒ လမခ ှ ်ေးလတွဟော  ယံဇောတ တူေးလဖော်ထုတ် ုပ်  ဆိုင် ော တန်ဖိုေး ွင်ေးဆ ်အတွ ် အ  ိျုေးမပျု  လတွလဆောင်ယူ ောလပေးလ ေးန    င်ေးနှ ေးမ  ျုပ်နှံ   ို မ  င ်တင်လ ေးတို အတွ ် အလထော ်အ ူ မဖစ်လစပါတယ်။ ထို မပင် ဒ အ  ိျုေးအမ တ်လတွဟော မ န် ောနိုင်ငံတဝှ ်ေး  မပည် ူလတွအောေး ံုေးအလပေါ်   ယ်မပန် စွော   ်လ ော ်  လတွ ရှိလစ ှော မဖစ်ပါတယ်။

USAID     Transparency and Inclusive Growth Activity စ  ံ ိန်ေး ှတဆင ်၊  ိ ိတို ဟော မ န် ောနိုင်ငံ  ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်    ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော  လဖော်လဆောင်လ ေးအဖွ ွဲ့န   အ  ိျုေးအမ တ်  ရှိပိုင်ဆိုင်   လဖော်လဆောင်လ ေး ုပ်ငန်ေးအဖွ ွဲ့တို  ို နည်ေးပညောအလထော ်အပံ  ၊ နည်ေးပညော ဝန်လဆောင်    ောေးန    င်တန်ေး  ောေး လပေးဖပ ေး  ူည လပေးခ  ပါတယ်။

အလ  ိ န်အစိုေး ဟော မ န် ောနိုင်ငံတစ်ဝန်ေးအောေး ံုေးပါဝင်နိုင်တ   စ ေးပွောေးလ ေးဖွံွဲ့ဖဖိျုေး   ိုမ  င ်တင်လ ေးအတွ ်  ဏ္ဍ  ောေးစွော ှော လဆောင် ွ ်   ်ရှိဖပ ေး  ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်လ ေး ဏ္ဍဟော မ န် ော စ ေးပွောေးလ ေးအတွ ် အလမခခံအ  ဆံုေးမဖစ်ပါတယ်။ ပွင ် င်ေးမ င် ော  ၊ တောဝန်ခံ  ၊ လဘေး င်ေး ံုမခံျု  န    ဘောဝပတ်ဝန်ေး  င် လ ရှည်တည်တံ   လတွ ိုဆ ်  ်လဖော်လဆောင်နိုင်လ ေး ဒ  ုပ်ငန်ေး ဏ္ဍ ဆ ်  ်လ ွွဲ့  ောေး နိုင်လစဖို အတွ ် မ န် ောနိုင်ငံဦေးလဆောင်တ   ဒ အစ အစဥ် ို လထော ်ပံ နိုင်လအောင်  ိတ်ဖ ်အဖွ ွဲ့အစည်ေးလတွန   ဆ ်  ်ပူေးလပါင်ေးလဆောင် ွ ် ွောေး ယ် ို   ိ ိတို  လ  ော် င ်   ်ရှိပါတယ်။ ဒ အ ောလတွအောေး ံုေးဟော မ န် ောမပည် ူမပည် ောေးလတွအတွ ် အ  ိျုေးရှိလစ ှော မဖစ်ပါတယ်

ဒ  ိုအလ ေးက  ေးတ    ုပ်ငန်ေးစဥ် ို အလထော ်အပံ လပေး ူအလနန   ဒ လန ပွ     တစ်စိတ်တစ်လဒ အမဖစ် ပါဝင်ခွင ် တ  အတွ ် အလ  ိ န်မပည်လထောင်စုအလနန   ဂ္ုဏ်ယူ ိပါတယ်။  ိုဗစ်-၁၉       ်လ ော ်  လတွ ို မ န် ောနိုင်ငံ   င်ဆိုင်လဆောင် ွ ် ော ှော  ိုအပ်တ   ဆန်ေး စ်တ ထွင်  တစ်ခုမဖစ်တ  အမပင် ခုခ ိန် ှော ပိုဖပ ေး အလ ေးက  ေး ောလနတ   အ   ်ထလ ောနစ်ဖိုင်စနစ်န  အတူ ဒ  ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်လ ေး  ဏ္ဍအတွင်ေး  ပုဂ္ဂ ိ န   အ  ောေးပိုင် ု ပဏ လတွ၊ အစိုေး ပိုင် ုပ်ငန်ေးလတွအလနန     ယ်  ယ်မပန ်မပန ်ပါဝင် ော ိ  ် ယ် ို   ိ ိတို  တွ ်ဆထောေးပါတယ်။ အ  ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင်  ဆိုင် ော  တင်ေးအခ  ်အ  ်  ောေးမပျု ုပ်  ဟော  ိုအပ်ခ  ် တစ်ခုမဖစ်  ို၊ လ ောင်ေး ွန်တ   လ ော်ပို ိတ်အုပ်ခ ျုပ်  စနစ်န   မ န် ောမပည် ူလတွအတွ ် ဒ  ု ပဏ လတွထောေးက တ

တိ ဝတ်  ောေး    တစ်စိတ်တစ်ပိုင်ေး ည်ေး မဖစ်ပါတယ်။ ထို မပင် ဒ  ဏ္ဍန  ပတ်  ်ဖပ ေး  တင်ေးအခ  ်အ  ်  ယူ ို ူလတွအတွ ် ည်ေး ဒ အခ  ်အ  ်လတွဟော  ရှိနိုင် ှောမဖစ်ပါတယ်။ ဒါဟောဆို င် ည်ေး  ယံဇောတ တူေးလဖော်ထုတ် ုပ်    ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော   လဖော်လဆောင်လ ေး  ုပ်ငန်ေးစဥ်    အဓိ   ူဝါဒတစ်ခုမဖစ်ပါတယ်။ ဒ  ိုအလ ေးပါတ  ဝ ်ဘ်ဆို ် ှော အ ံုေးဝင်ဖပ ေး အ ွယ်တ ူ ရှိနိုင်တ   အခ  ်အ  ်လတွရှိလနမခင်ေးလက ောင ် အစိုေး န   ဒ  ဏ္ဍ ှောပါဝင်လနတ   စ ေးပွောေးလ ေး ုပ်ငန်ေးလတွအလပေါ် မပည် ူလတွ    ယံုက ည်  တိုေးမ  င ်လစဖို   ူည လပေးပါတယ်။ ဂ္ုဏ် ိ ခောရှိတ   နိုင်ငံမခောေး င်ေးနှ ေးမ  ျုပ်နှံ ူလတွအတွ ် တောဝန်ယူ  ရှိတ   စ ေးပွောေးလ ေး ို တည်လထောင် ုပ် ိုင်ဖို အတွ ် အမခောေးလ ော နော ည်လ ောင်ေး ရှိထောေးတ   မပည်တွင်ေး ိတ်ဖ ် ုပ်ငန်ေးရှင်လတွ ို ရှောလဖွ ော ှော ဒ ဝ ်ဘ်ဆို ်ဟော တန်ဖိုေး မဖတ်နိုင်လအောင် အ ံုေးဝင် ော ှောပါ။

အလ ေးအက  ေးဆံုေး လတော  ဒ ဝ ်ဘ်ဆို ် ှတဆင ်  ရှိနိုင်လတော  ယ ်  တင်ေးအခ  ်အ  ်လတွဟော ဒ စနစ်ထ  ှော အ ွ  ံုေးစောေး  လတွ၊ အဂ္တိ ို ်စောေး   ောဓ လတွ ို လဖော်ထုတ် ော ှော အလထော ်အ ူမဖစ် ောလစ ှော မဖစ်ပါတယ်။ အဂ္တိ ို ်စောေး  လတွလက ောင်  လဘေး င်ေး ံုမခံျုလ ေးခ ိျုေးလဖော ်  လတွ ှတဆင ်  ိ ောတ  ပ  ်စ ေးဆံုေးရ ံေး  လတွ ို မဖစ်လပေါ်လစတ  အခါ  ို  ဟုတ် နိုင်ငံ    ပဋိပ ခမဖစ်ပွောေး ောလဒ လတွ ှော ဖငိ ်ေးခ  ်ေးလ ေးမ  င ်တင်ဖို  ပါဝင်ပတ်  ် ူ  ောေး    က ိျုေးပ ်ေး  လတွ ို အောေးနည်ေးလစတ  အခါလတွ ှော ဒ  တင်ေးအခ  ်အ  ်လတွဟော အ ံုေးဝင် ော ှောမဖစ်ဖပ ေး မ န် ောမပည် ူမပည် ောေး  ောေးအတွ ် အ  ိျုေးမဖစ်ထွန်ေးလစ ှော မဖစ်ပါတယ်။

ဒ လန ဒ  ှော အောေး ံုေး   လပါင်ေးစပ် ုပ်လဆောင်  လတွ ို ခ  ေး   ေးဂ္ုဏ်မပျု ိုပါတယ်။ အထူေး မဖင ်  င်ေးနှ ေးမ  ျုပ်နှံ  န    ု ပဏ   ောေးညွှန်က ောေး  ဦေးစ ေးဌောန၊ မ န် ောနိုင်ငံ  ယံဇောတတူေးလဖော်ထုတ် ုပ်    ောေး ပွင ် င်ေးမ င် ော   လဖော်လဆောင်လ ေး အဖွ ွဲ့ န   အ  ိျုေးအမ တ် ရှိပိုင်ဆိုင်   လဖော်လဆောင်လ ေး ုပ်ငန်ေးအဖွ ွဲ့လတွအလနန   မ န် ောမပည် ူလတွ အ  ိျုေးအတွ ် ပွင ် င်ေးမ င် ော  ၊ ယှဥ်ဖပိျုင်နိုင်  န    င်ေးနှ ေးမ  ျုပ်နှံ  လတွ တိုေး  ောေး ောလအောင် အလ ေးက  ေးတ   လမခ ှ ်ေးလတွ ို  ှ ်ေးနိုင်ခ  က တ  အတွ ် ခ  ေး   ေးဂ္ုဏ်မပျုပါတယ်။